Vicipéid

Paindéim COVID-19

(Athsheolta ó Ráig coróinvíris 2019–2020)

Is paindéim leanúnach de ghalar coróinvíreas 2019 (COVID-19) é Paindéim COVID-19 (nó Cóivid-19). Sainaithníodh den chéad uair í i mí na Nollag 2019 in Wuhan, príomhchathair chúige Hubei na Síne.

Teimpléad:WD Bosca Sonraí GalarRáig coróinvíris 2019–2020
cuir in eagar
Cineálpaindéim, public health emergency of international concern (en) Aistrigh, ráig ghalair agus complex emergency (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Pataigineas
CúisSARS-CoV-2 Cuir in eagar ar Wikidata
ÉifeachtHuoshenshan Hospital (en) Aistrigh, Leishenshan Hospital (en) Aistrigh, social impact of the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, COVID-19 misinformation (en) Aistrigh, scaollcheannach, response to the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, economic impact of the COVID-19 pandemic (en) Aistrigh, impact of the COVID-19 pandemic on culture and entertainment (en) Aistrigh agus 2020 toilet paper shortage (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Scaipeadh na phaindéim Cóivid-19 idir na blianta 2019 go 2021, a thosaigh in Wuhan na Síne.

██ Níos mó ná 10,000,000 cás dearbhaithe

██ 1,000,000–9,999,999 cás dearbhaithe

██ 100,000-999,999 cás dearbhaithe

██ 10,000–99,999 cás dearbhaithe

██ 1,000–9,999 cás dearbhaithe

██ 100–999 cás dearbhaithe

██ 1–99 cás dearbhaithe

██ Sonraí nach bhfuil ar fáil

D’fhógair an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) ráig éigeandála idirnáisiúnta sláinte poiblí ar an imní idirnáisiúnta an 30 Eanáir 2020 agus d’aithin sí í mar phaindéim an 11 Márta 2020.[1][2][3]

Ón 9 Bealtaine 2021 amach, tuairiscíodh níos mó ná 157 milliún cás ar fud 220 tír agus críoch,[4][5] agus fuair níos mó ná 3 milliún duine bás dá bharr. Tá níos mó ná 93 milliún duine tar éis biseach a fháil.[6] Is iad Oileáin Cook an tír is déanaí inar thuairiscíodh cás den phaindéim, ar 4 Meitheamh 2021.

Cúlra

cuir in eagar
Príomhailt: COVID-19 agus Dianghlasáil Hubei (2020)

Iarmhairtí

cuir in eagar

Mar thoradh ar an bpaindéim, bhí cur isteach mór socheacnamaíoch domhanda,[7] imeachtaí spóirt, reiligiúnacha, polaitiúla agus cultúrtha a chur siar nó a chealú.[8] Dúnadh scoileanna agus ollscoileanna ar bhonn náisiúnta nó áitiúil i 197 tír, ag dul i bhfeidhm ar thart ar 99.9 faoin gcéad de dhaonra mac léinn an domhain.[9]

Bhí mífhaisnéis faoin víreas scaipthe ar líne,[10][11] agus tharla eachtraí de sheineafóibe agus idirdhealú i gcoinne mhuintir na Síne agus i gcoinne iad siúd a fheictear a bheith Síneach nó gur as ceantair a bhfuil rátaí arda ionfhabhtaithe iad.[12][13][14][15]

 
Comharthaí COVID-19
 
Daoine a bhfuil an coróinvíreas orthu san ospidéal in Tehran na hIaráine
 
Ag díghalrú na sráideanna sa Téaváin
 
Scrúdú sláinte ag Aerfort Linate, Milano na hIodáile
 
Seilfeanna folmha nach mór san Astráil
 
Ionfhabhtaíodh a lán daoine le Cóivid-19 ar bord longa crúsála, breis is 700 duine ar an Diamond Princess (sa ghrianghraf)

Paindéim choróinvíreas COVID-19 de réir tíre agus críche

cuir in eagar
Tír Cásanna Básanna Téarnamh
An Domhan 237,578,162 4,847,462 -
  Stáit Aontaithe Mheiriceá 44,290,052 712,693 -
  An India 33,935,309 450,375 32,848,273
  An Bhrasaíl 21,550,730 600,425 20,326,408
  An Ríocht Aontaithe 8,119,442 137,945 -
  An Rúis 7,602,386 210,673 6,574,608
  An Tuirc 7,416,152 65,984 6,230,411
  An Fhrainc 7,152,009 117,915 -
  An Iaráin 5,691,634 122,370 4,708,195
  An Airgintín 5,265,528 115,458 5,093,284
  An Spáinn 4,973,619 86,778 -
  An Cholóim 4,970,718 126,585 4,779,552
  An Iodáil 4,698,038 131,274 4,401,956
  An Ghearmáin 4,312,528 94,206 3,909,100
  An Indinéis 4,227,038 142,612 4,002,706
  Meicsiceo 3,714,392 281,610 2,934,610
  An Pholainn 2,899,008 75,503 2,659,952
  An Afraic Theas 2,886,331 86,376 2,743,865
  Na hOileáin Fhilipíneacha 2,417,419 37,228 2,217,611
  An Úcráin 2,362,559 55,161 2,235,668
  Peiriú 2,168,431 199,060 2,143,388
  An Mhalaeisia 2,142,924 24,565 1,917,085
  An Ísiltír 1,989,805 18,132 -
  An Iaráic 1,984,399 21,949 1,877,261
  An tSeic 1,688,457 30,451 1,651,812
  An tSeapáin 1,687,422 17,350 1,620,324
  An tSile 1,650,238 37,423 1,605,948
  Ceanada 1,598,810 27,620 1,526,156
  An Téalainn 1,549,285 16,142 1,408,602
  An Bhanglaidéis 1,549,553 27,368 1,509,202
  Iosrael 1,256,600 7,611 1,183,557
  An Phacastáin 1,236,888 27,524 1,157,322
  An Bheilg 1,233,723 25,554 -
  An Rómáin 1,180,097 36,109 1,093,151
  An tSualainn 1,147,879 14,809 -
  An Phortaingéil 1,063,991 17,933 1,013,789
  Maracó 923,924 14,040 890,734
  An tSeirbia 886,543 7,885 -
  An Chasacstáin 870,059 10,913 801,673
  An Ungáir 812,337 30,058 777,445
  An Iordáin 797,126 10,411 775,286
  An Eilvéis 768,001 10,474 317,600+
  Neipeal 754,915 10,638 705,893
  Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha 713,402 8,497 697,419
  An Ostair 681,617 10,772 657,013
  An Túinéis 647,483 22,860 599,440
  Cúba 611,163 4,806 555,370
  An Liobáin 595,522 8,024 547,624
  An Ghréig 570,027 13,459 -
  An tSeoirsia 523,022 6,891 458,265
  Eacuadór 498,728 32,092 443,880
  An Bhulgáir 491,327 20,423 429,030
  An Bholaiv 487,131 18,313 428,434
  An Bhealarúis 470,635 3,691 464,300
  Cósta Ríce 445,442 5,361 357,239
  An Araib Shádach 422,316 7,018 405,607
  Éire (na 26 Chontae) 401,773 5,280 -
  Srí Lanca 381,812 6,985 320,810
  Guatamala 370,258 10,448 326,004
  Vítneam 358,456 8,666 154,612
  An Asarbaiseáin 478,715 6,415 446,643
  Panama 465,736 7,197 454,776
  Paragua 459,779 16,142 442,512
  Maenmar 442,928 16,944 393,182
  Cuáit 411,081 2,437 407,212
  An tSlóvaic 401,250 12,569 -
  An Chróit 389,654 8,481 373,182
  Uragua 387,922 6,048 380,333
  An Phalaistín 386,493 3,935 357,315
  Hondúras 362,281 9,661 108,832
  An Phoblacht Dhoiminiceach 350,789 4,009 341,683
  An Danmhairg 339,580 2,568 323,603
  Veiniséala 322,757 3,859 308,900
  Óman 301,450 4,038 290,410
  An Libia 296,879 4,076 214,470
  An Aetóip 296,731 4,571 270,171
  An Éigipt 282,421 16,306 215,419
  An Liotuáin 278,984 4,395 268,036
  Bairéin 266,797 1,367 263,893
  An tSlóivéin 257,429 4,420 -
  An Mholdóiv 257,187 6,203 250,128
  An Airméin 225,801 4,531 217,303
  Catar 222,918 596 220,762
  An Bhoisnia-Heirseagaivéin 205,113 9,790 184,649
  An Chéinia 186,959 3,705 174,522
  An tSaimbia 169,003 2,618 149,421
  An Nigéir 165,340 2,065 155,454
  An Mhacadóin Thuaidh 153,891 5,079 137,664
  Portó Ríce 144,895 2,949 -
  An Chirgeastáin 140,978 2,113 118,771
  An Mhongóil 139,284 679 107,524
  An Laitvia 137,917 2,537 134,703
  An Iorua 133,262 796 88,952
  An Afganastáin 132,777 5,638 79,446
  An Albáin 132,597 2,456 130,052
  An Eastóin 131,508 1,270 127,867
  An Úisbéiceastáin 116,421 774 111,514
  An Chosaiv 107,749 2,258 105,325
  An Ailgéir 117,192 3,093 81,538
  An Chóiré Theas 104,736 1,740 96,196
  An tSín (mórthír) 94,475 4,636 85,394
  Gána 90,649 744 88,159
  An Fhionlainn 78,672 846 31,000+
  Montainéagró 70,658 926 61,264
  Poblacht Mhósaimbíc 67,466 772 55,651
  An tSalvadóir 64,431 2,003 61,640
  Lucsamburg 61,073 741 56,864
  Singeapór 60,184 30 60,022
  An Cósta Eabhair 53,645 395 52,405
  Fidsí 51,483 653 23,809
  Angóla 45,945 1,153 42,384
  An Chipir 44,991 254 -
  An Astráil 44,028 981 -
  Oileán na Tríonóide agus Tobága 42,962 1,219 36,185
  Madagascar 42,836 954 40,450
  An Namaib 42,771 498 39,694
  Uganda 40,867 335 40,449
  Ríocht Esuaitíní 40,455 1,004 29,710
  an tSeineagáil 38,705 1,051 37,321
  Iamáice 38,391 562 16,814
  An tSúdáin 37,640 2,822 31,593
  An tSiombáib 36,882 1,523 34,686
  Málta 35,774 436 34,275
  Camarún 35,714 551 32,594
  An Bhotsuáin 35,554 506 33,903
  Rinn Verde 34,378 303 33,806
  An Mhaláiv 33,525 1,116 30,156
  An Mháratáin 31,642 672 27,883
  An Ghuine 28,254 306 25,884
  Poblacht Dhaonlathach an Chongó 26,737 712 22,432
  Oileáin Mhaildíve 23,524 66 20,722
  Ruanda 21,370 301 19,741
  An Ghabúin 18,777 111 16,074
  Polainéis na Fraince 18,607 141 5,167
  Na Séiséil 18,582 94 17,992
  An tSiria 18,498 1,239 12,377
  An Abcáis 15,006 226 14,015
  An Ghuáin 14,845 333 12,693
  an Bheilís 14,578 341 13,726
  An tSomáil 14,486 753 6,325
  Mailí 14,685 534 14,003
  Curaçao 14,446 133 13,677
  Leosóta 14,243 397 6,711
  An Táidsíceastáin 13,714 91 13,218
  Nua-Ghuine Phapua 13,707 136 11,034
  Andóra 13,510 127 13,155
  Buircíne Fasó 13,632 170 13,411
  Háítí 13,353 271 12,414
  Tóga 13,244 125 11,847
  Poblacht an Chongó 13,293 179 8,208
  An Chipir Thuaidh 12,675 42 11,167
  Arúba 12,636 111 11,651
  Hong Cong 12,020 212 11,768
  Djibouti 11,663 156 11,500
  Suranam 11,572 221 10,034
  An Tíomór Thoir 11,529 27 10,127
  Poblacht na hAfraice Láir 11,100 98 5,112
  An tSúdáin Theas 11,529 120 10,564
  Na Bahámaí 10,908 214 9,854
  Nicearagua 10,034 196 -
  An Ghuine Mheánchriosach 8,940 123 8,730
  An Íoslainn 8,738 30 7,254
  Guam 8,673 143 8,370
  An Ghaimbia 8,603 242 7,536
  Geirsí 8,599 73 7,769
  Beinin 8,394 108 8,1368
  Laos 8,132 8 3,946
  An Bhurúin 7,714 10 773
  Poblacht Éimin 7,096 1,380 4,251
  An Eiritré 6,568 35 6,475
  Siarra Leon 6,296 120 4,287
  San Lucia 5,671 81 5,398
  An Nígir 5,658 196 5,349
  An Libéir 5,459 148 2,715
  San Mairíne 5,147 90 5,009
  Oileán Mhanann 5,145 31 3,761
  Giobráltar 5,056 94 4,670
  Sead 4,974 174 4,796
  An Nua-Shéalainn 4,625 28 2,465
  Críoch Shomáile 4,608 311 3,899
  Guine-Bissau 4,498 76 3,968
  Barbadós 4,422 48 4,294
  An Oiséit Theas 4,301 60+ 3,644
  Oileáin Chomóra 4,028 147 3,869
  Lichtinstéin 3,089 59 3,011
  Monacó 2,926 33 2,744
  Sint Maarten 2,798 34 2,669
  Oileán Mhuirís 2,569 19 1,854
  Beirmiúda 2,568 33 2,499
  An Bhútáin 2,613 3 2,374
  Oileáin na dTurcach agus Caicos 2,486 15 2,433
  São Tomé agus Príncipe 2,123 34 1,945
  An Chambóid 1,788 4 999
  San Uinseann agus na Greanáidíní 2,290 12 2,218
  Bonaire 1,683 17 1,644
  Antigua agus Barbúda 1,303 43 1,235
  An Téaváin 1,009 10 969
  Oileáin Fharó 983 2 943
  Geansaí 954 16 893
  La Réunion 407 0 237
  Oileáin Cayman 643 2 631
  San Críostóir-Nimheas 589 3 542
  Vailís agus Futúna 445 7 438
  Brúiné 337 3 280
  Mayotte 254 4 117
  Greanáda 161 1 160
  Martinique 158 8 73
  Doiminice 209 0 196
  Guadalúip 145 8 67
  An Ghraonlainn 119 0 78
  Anguilla 113 0 111
  Guáin na Fraince 96 3 16
  Oileáin Fháclainne 67 0 63
  Macau 63 0 63
  An Antartaice 58 0 58
  Montsarat 33 1 30
  Saint-Pierre-et-Miquelon 31 0 31
  Cathair na Vatacáine 29 0 27
  Sint Eustatius 20 0 20
  Oileáin Sholaimh 20 0 18
  Saba 7 0 7
  Oileáin Marshall 4 0 4
  Samó Mheiriceá 4 0 3
  Samó 3 0 1
  Vanuatú 4 1 3
  Cireabaití 2 0 0
  Stáit Chónaidhme na Micrinéise 2 0 1
  An Tansáin - - -

Féach freisin

cuir in eagar

Tagairtí

cuir in eagar
  1. ↑ "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)" (en). www.who.int. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  2. ↑ Shibani Mahtani, Miriam Berger, Siobhán O'Grady, Marisa Iati. "Hundreds of evacuees to be held on bases in California; Hong Kong and Taiwan restrict travel from mainland China" (en-US). Washington Post. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  3. ↑ "WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020" (en). www.who.int. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  4. ↑ "Global COVID-19 Tracker & Interactive Charts | Real Time Updates & Digestable Information for Everyone | 1Point3Acres". coronavirus.1point3acres.com. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  5. ↑ "Coronavirus Update (Live): 99,258,916 Cases and 2,127,874 Deaths from COVID-19 Virus Pandemic - Worldometer" (en). www.worldometers.info. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  6. ↑ "ArcGIS Dashboards". gisanddata.maps.arcgis.com. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  7. ↑ The Editorial Board (2020-02-29). "Opinion | Here Comes the Coronavirus Pandemic" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  8. ↑ The New York Times (2021-01-21). "A List of What’s Been Canceled Because of the Coronavirus" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  9. ↑ https://plus.google.com/+UNESCO+(2020-03-04).+"Education: From disruption to recovery" (en). UNESCO. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  10. ↑ Rosie Perper. "As the coronavirus spreads, one study predicts that even the best-case scenario is 15 million dead and a $2.4 trillion hit to global GDP". Business Insider. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  11. ↑ Rachel Clamp. "Coronavirus and the Black Death: spread of misinformation and xenophobia shows we haven't learned from our past" (en). The Conversation. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  12. ↑ Sabrina Tavernise, Richard A. Oppel Jr (2020-03-23). "Spit On, Yelled At, Attacked: Chinese-Americans Fear for Their Safety" (en-US). The New York Times. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  13. ↑ "'They see my blue eyes then jump back' – China sees a new wave of xenophobia" (en). the Guardian (2020-03-29). Dáta rochtana: 2021-01-23.
  14. ↑ Jack Burton (2020-03-23). "Thailand increasingly blaming caucasians for coronavirus crisis" (en-TH). The Thaiger. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2021-01-27. Dáta rochtana: 2021-01-23.
  15. ↑ "Foreigners feel the heat of Kenya's coronavirus fears" (en). RFI (2020-03-19). Dáta rochtana: 2021-01-23.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Paindéim_COVID-19&oldid=1217985"